ZARZ膭DZANIE KRYZYSOWE
Zarz膮dzanie kryzysowe - stanowi zesp贸艂 przedsi臋wzi臋膰 organizacyjnych, logistycznych i finansowych, kt贸rych celem jest zapobieganie powstawaniu sytuacji kryzysowych, zapewnienie sprawno艣ci struktur decyzyjnych na wszystkich szczeblach zarz膮dzania, ci膮g艂ej gotowo艣ci si艂 i 艣rodk贸w do podj臋cia dzia艂a艅, sprawnego reagowania oraz likwidacji skutk贸w zaistnia艂ej sytuacji.
Sytuacja kryzysowa - to stan wp艂ywaj膮cy negatywnie na poziom bezpiecze艅stwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub 艣rodowiska, wywo艂uj膮cy znaczne ograniczenia w dzia艂aniu w艂a艣ciwych organ贸w administracji publicznej ze wzgl臋du na nieadekwatno艣膰 posiadanych si艂 i 艣rodk贸w.
Reagowanie kryzysowe - to bie偶膮ce dzia艂ania s艂u偶b ratowniczych na wszelkie zdarzenia - zagra偶aj膮ce zdrowiu i 偶yciu obywateli lub 艣rodowisku - zmierzaj膮ce do ograniczenia lub zlikwidowania ich skutk贸w oraz niesienia pomocy poszkodowanym (jest jedn膮 z faz zarz膮dzania kryzysowego).
Infrastruktura krytyczna - systemy oraz wchodz膮ce w ich sk艂ad powi膮zane ze sob膮 funkcjonalnie obiekty, w tym obiekty budowlane, urz膮dzenia, instalacje, us艂ugi kluczowe dla bezpiecze艅stwa pa艅stwa i jego obywateli oraz s艂u偶膮ce zapewnieniu sprawnego funkcjonowania organ贸w administracji publicznej, a tak偶e instytucji i przedsi臋biorc贸w. Infrastruktura krytyczna obejmuje systemy:
a. zaopatrzenia w energi臋 i paliwa,
b. 艂膮czno艣ci i sieci teleinformatycznych,
c. finansowe,
d. zaopatrzenia w 偶ywno艣膰 i wod臋,
e. ochrony zdrowia,
f. transportowe i komunikacyjne,
g. ratownicze,
h. zapewniaj膮ce ci膮g艂o艣膰 dzia艂ania administracji publicznej,
i. produkcji, sk艂adowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych i promieniotw贸rczych, w tym ruroci膮gi substancji niebezpiecznych.
Fazy zarz膮dzania kryzysowego:
. Zapobieganie
o analiza zagro偶e艅 i ocena wra偶liwo艣ci
o wspieranie bada艅 stosowanych i transferu technologii
o u艣wiadamianie spo艂ecze艅stwa i powszechna edukacja w zakresie przeciwdzia艂ania zagro偶eniom
o stworzenie systemu zach臋t i restrykcji finansowych oraz w艂a艣ciwe wykorzystanie zasob贸w
o zapewnienie przyw贸dztwa i koordynacji
Zapobieganie odnosi si臋 do dzia艂a艅, kt贸re eliminuj膮 lub redukuj膮 prawdopodobie艅stwo wyst膮pienia katastrofy, albo ograniczaj膮 jej skutki.
. Przygotowanie
Kluczowym elementem przygotowa艅 jest opracowanie plan贸w reagowania kryzysowego, kt贸re to plany opisuj膮 kto, co i kiedy b臋dzie robi艂, za pomoc膮 jakich si艂 i 艣rodk贸w i na jakiej podstawie prawnej - przed, w czasie i natychmiast po zdarzeniu kryzysowym. Przygotowanie to tak偶e zapewnienie zasob贸w specjalistycznych si艂 i 艣rodk贸w reagowania, takich jak: stanowisko kierowania, system 艂膮czno艣ci kryzysowej, system alarmowania oraz personel reagowania kryzysowego, a tak偶e ewidencja zasob贸w si艂 i 艣rodk贸w przydatnych do reagowania kryzysowego.
. Reagowanie
Nast臋puje po wyst膮pieniu realnego zagro偶enia lub zdarzenia. Jego celem jest uruchomienie dzia艂a艅 prewencyjnych zapobiegaj膮cych lub minimalizuj膮cych mo偶liwo艣膰 zniszcze艅, a po ich wyst膮pieniu, podj臋cie akcji ratowniczej celem dostarczenia pomocy poszkodowanym i ograniczenia wt贸rnych szk贸d i strat.
Faza reagowania wymaga:聽
. przestrzegania dyscypliny obiegu informacji
. gromadzenia informacji i dokumentowania dzia艂a艅
. unikania dzia艂a艅 nieprzemy艣lanych
. profesjonalnej informacji (rzecznika)
. prognozowania rozwoju wydarze艅
. przewidywania skutk贸w podejmowanych decyzji
. uwzgl臋dniania implikacji prawnych decyzji
. zagwarantowania funkcjonowania instytucji publicznych
. dysponowania odpowiedni膮 liczb膮 ekspert贸w
. Odbudowa
jest ko艅cow膮 faz膮 cyklu zarz膮dzania kryzysowego. Odbudow臋 kontynuuje si臋, a偶 wszystkie systemy wr贸c膮 do stanu poprzedniego albo lepszego ni偶 poprzedni. Odbudow臋 dzieli si臋 na kr贸tkoterminow膮 i d艂ugoterminow膮. Kr贸tkoterminowa polega na przywr贸ceniu system贸w niezb臋dnych do 偶ycia do minimalnych standard贸w operacyjnych. Odbudowa d艂ugoterminowa mo偶e trwa膰 wiele lat, a偶 do kompletnej odbudowy ca艂ego obszaru dotkni臋tego katastrof膮. Jednocze艣nie odbudowa ta powinna by膰 realizowana w nowy spos贸b, tak aby rejon dotkni臋ty katastrof膮 by艂 po odbudowie mniej wra偶liwy na kolejn膮 katastrof臋.
Zasady zarz膮dzania kryzysowego
. zasada prymatu uk艂adu terytorialnego - uznaje za podstawow膮 konstrukcj臋 tego modelu uk艂ad terytorialny pa艅stwa i sprowadza do funkcji pomocniczej uk艂ad bran偶owy.
. jednoosobowe kierownictwo - decyzje podejmuje si臋 jednoosobowo i 聽odpowiada si臋 za nie.
. zasada odpowiedzialno艣ci organ贸w w艂adzy publicznej - przyjmuj膮 kompetencje i odpowiedzialno艣膰 w zakresie podejmowania decyzji w sytuacji kryzysowych
. zasada zespolenia - przyznanie organom w艂adz administracyjnych og贸lnej kompetencji gwarantuj膮cych wywi膮zanie si臋 z na艂o偶onych na nie odpowiedzialno艣ci.
. zasada kategoryzacji zagro偶e艅 - polega na podziale zagro偶e艅 na grupy wg rodzaju i rozmiaru oraz przyporz膮dkowaniu im okre艣lonych rozwi膮za艅 prawnych, organizacyjnych i finansowych
. zasada powszechno艣ci - zarz膮dzanie kryzysowe organizuj膮 organy w艂adzy publicznej we wsp贸艂dzia艂aniu z istniej膮cymi specjalistycznymi instytucjami i organizacjami oraz og贸艂em spo艂ecze艅stwa